Гоце Делчев не се решава со политички диктат

Членовите на бугарскиот дел од Заедничката македонско-бугарска комисија за прашања за историјата и учебниците се уште не го доставиле предлог-дневниот ред за претстојната седница закажана за 12 и 13 септември во Софија. За разлика од минатиот пат кога тоа за прв пат го сторија по дипломатски пат, сега, по се изгледа, се презафатени со нивната прослава на годишнината од Обединувањето-6 септември, на кнежевството Бугарија со Источна Румелија.

На последната средба во Скопје страстите се разгореа околу ликот и делото на македонскиот револуционер Гоце Делчев и датумот на кој би можел тој заеднички да се чествува. Бугарската страна се почувствува „погодена“ од предлогот тоа да биде 7 октомври, денот кога фактички почнува македонско-бугарската соработка на двете современи држави со префрлањето на моштите на Гоце Делчев од Софија во Скопје.

Средбата во Софија, во основа, треба да биде показател дали Заедничката комисија ќе продолжи со својата работа по диктат на политиката, што пред се доаѓа до израз од бугарска страна. А, за тоа најдобар показател е фактот дека откако бугарската политичка елита на чело со премиерот Бојко Борисов „даде наредба“ прашањето за Делчев и Илинденското востание да биде решено до октомври, а најдоцна до крајот на годинава, шефот на бугарската комисија Ангел Димитров веднаш „го послуша“ и побара вонредна средба на историчарите во текот на летово, што од македонска страна беше одбиено.

Засега е извесно само дека на претстојната средба во Софија повторно ќе се разговара за нашите учебници по историја за 5 и 6 одделение и за нивниот за 7 клас. А, дали и во кој контекст Гоце Делчев ќе биде на дневен ред не се знае, уште помалку во кој правец евентуално би се движела дискусијата доколку дојде до тоа. Пресинг Тв, неофицијално, дознава дека позициите на македонскиот дел од комисијата од кои ни случајно нема отстапување се дека Гоце Делчев е движечка сила во македонското ослободително движење и е длабоко вграден во македонската државнотворна идеја, а како таков и во колективната меморија на македонскиот народ. Или, тој може да се вреднува единствено според каузата за која се залага, а тоа е македонската. Во овој контекст, неприфатлив е евентуален обид за дебата за неговата национална или етничка припадност.

Одредувањето рокови за затварање на споменатите рокови, на што, барем засега, инсистира Борисов, е исто така неприфатливо, а уште помалку политичките условувања околу почетокот на преговорите за членство во ЕУ или НАТО. Зашто, тоа ни случајно не е во согласност со досегашните европски позитивни искуства и практики. И токму ова било предочено од страна на двајца германски историчари, кои биле ангажирани од македонската Влада, што внело извесна доза на сигурност кај членовите на македонската комисија.