Бурните негативни реакции првенствено од научно-стручен карактер во македонската јавност, кои минатиот месец ги предизвика објавувањето на т.н. препораки за заедничко чествување на историски личности од средновековниот период, за чудо воопшто не влијаеа барем за евентуална промена во динамиката на работа за Заедничката комисија, пишува Тони Филипоски, професор на Институтот за историја на Филозофскиот факултет.
Според соопштението на МНР во врска со последните дводневни состаноци (14 и 15 септември 2022 г. во Скопје) на Заедничката комисија „членовите на Комисијата разговарале за учебниците по историја кои го третираат периодот на средновековната историја . . . “. Уште се дознава дека „во однос на учебниците по историја тема на дискусија беа средновековните црковни институции и нивното значење за христијанството и словенската писменост и култура.“ Како научно-стручни забелешки на т.н. препораки за заедничко чествување на историски личности од средновековниот период своевремено наведов детални и бројни научни забелешки за сите пет т.н. препораки (линк за препораките од 18.08.2022), но меѓу другото потенцирав дека се работи за: „некомпетентност на македонскиот дел од Комисијата поради отсуство на барем еден историчар (експерт по медиевистика и византологија)“ и „силно политичко влијание и забележливо ‘калкуланство’ со научната етика во работата на македонскиот дел од Комисијата во полза на одредени политички цели“.
По одржувањето на последните состаноци на Заедничката комисија „некомпетентноста на македонскиот дел од Комисијата . . . “ воопшто не е надмината, туку напротив од непознати причини уште повеќе е засилена. Имено за т.н. препораки, всушност идни промени за средновековниот период што овојпат треба да се направат во македонските и бугарските учебници за основно образование, на последните состаноци (исто како и на претходните) расправале и одлучувале историчари кои се занимаваат со нова и најнова историја и уште повеќе зачудува учеството на етнолог/антрополог, политиколог . . . (во македонскиот дел од Комисијата), но повторно без ниту еден историчар-медиевист и византолог, кој би бил единствено компетентен за „средновековната историја“ и „средновековните црковни институции“, веројатно првенствено средновековната историја на Охридската архиепископија (иако од необјасниви причини таа институција како намерно да не се споменува во соопштението на МВР). Ваквата евидентна „некомпетентност на македонскиот дел од Комисијата“ не смее да се дозволи особено кога се преговара за исклучително значајните т.н. препораки од областа на средновековието за менување на учебници во основно образование, што во последното Соопштение на самата Комисија беа окарактеризирани како многу позначајни од оние веќе објавените за заедничко чествување на историски личности од средновековието-пишува професорот.
Најавеното формирање на Секретаријат, како помошно тело на македонскиот дел од Комисијата, се чини дека е задоцнето и нецелисходно што конкретно се однесува за актуелното креирање на т.н. препораки од областа на средновековието за идните учебници во основно образование и последователно малку е веројатно да има било какво позитивно влијание на целокупниот процес. Уште повеќе што во научната и поширока јавност постојат оправдани и сериозни стравувања за т.н. „бугаризација“ на македонскиот историски наратив, кој би започнал да се остварува со менување на учебниците во основно образование, а во иднина веројатно би продолжил со менување на наставните програми за средно и високо образование за сите историски периоди. Впрочем како резултат на сите овие ненаучни постапки на македонските власти во нашата држава, за жал поддржани од само многу мал дел колеги-историчари, веќе од неодамна се спроведува и поттикнува своевидна „ревизија и (само)цензура“ во македонската историска наука и пошироко. Сето ова несомнено ќе има несогледливи негативни последици за нормалниот научен и образовен развој на државата, што како крајна последица веројатно ќе доведе до редефинирање на современиот македонски национален идентитет.
Comments are closed for this post.