…No, vremiwata se izmenile od 1877 godina. Vo toa vreme Bugarite, Srbite i Makedoncite ‘e se frlea vo pregratkite na Rusija i }e bea spremni na anketirawe dokolku toa go bara{e Rusija. Denes, site nacionalnosti se doka`uvaat so sila, nacionalnata svest e protkaena so patriotski {ovinizam. Sepak, tie se narekuvaat rodnini i bra}a, imaat `elba da se povrzat ili da se poddr`at, no sekoj od niv ja saka svojata avtonomija.

Od vremeto na Stambolov, Makedoncite ja sfatija svojata gre{ka sakaj}i da stanat Bugari. Nivnoto razmisluvawe zede drug tek i nivnite aspiracii stanaa isklu~itelno makedonski. Nivna parola e Makedonija na Makedoncite, {to mo`e da se vidi od nivnite izdadeni dokumenti.

Nivnite aspiracii se pravilni, bi rekol i zakonski, za da mo`e da gi kritikuvame, vo svojata bitka za sloboda. Makedoncite ne mo`ele da zemat podobro zname. Evropa }e se sudri so golema opasnost ako ovaa oblast se podeli me|u golemite sili. Makedoncite treba da se priznaat i treba da im se pomogne da sozdadat svoja avtonomna dr`ava na Balkanot, bezbedna i civilizirana.

Ve}e niza godini se zabele`uva razdvi`uvawe kaj Makedoncite, {to se potvrduva so vostanija, so povremeni buni vo Uskub, Monastir i Solun. Od 1893 godina registrirani se niza buni i masakri, no tie se dela na izolirani grupi, na avanturisti~ki voda~i i lu|e nepriznati od Vnatre{nata organizacija. Ovaa zna~ajna i tajna organizacija, koja vleva strav vo Makedonija, ne go dade signalot za masovno vostanie i verojatno toa nema da go napravi se dodeka za toa ne dojde vistinskiot ~as…,,.

Ova e samo fragment od patopisot na francuskiot patopisec Gaston Rutie nasloven kako ,,Makedonskoto pra{awe-mu ja dol`ime vistinata na narodot,, (,,La questionmacedonienne-on doit au people la verite,,) objaven vo Pariz vo 1904 godina. Patopisot, pak, e sodr`an vo knigata ,, Makedonija vo delata na stranskite patopisci,,, {to kaj nas e objavena pred nekolku godini vo izdanie na izdava~kata ku}a ,,\ur|a,,, a spored objasnuvaweto, taa bila pronajdena vo Kongresnata biblioteka vo Va{ington.

Rutie bil francuski publicist i novinar, no negovite preokupacii bile raznovidni. Poznat e i kako kni`evnik, a poznat roman mu e,,Qubovta na Margarita,,, potoa objavil zbirka legendi od Andaluzija, pi{uval komedii i patopisi za negovite mnogubrojni patuvawa vo svetot.

Vo Makedonija do{ol esenta, poto~no vo septemvri i vo oktomvri 1903 godina, {to zna~i vedna{ po Ilindenskoto vostanie. Trgnal od Pariz i gi obikolil balkanskite prestolnini, po {to i ja objavil spomenatata kniga. Taa sodr`i vkupno 15 glavi i zapo~nuva so anti~kata istorija na Makedonija, se do sredinata na 19 vek, potoa gi opi{uva vostanijata vo Makedonija, osobeno Ilindenskoto, zboruva za politikata na Avstrija, Ungarija, Turcija, Bugarija, Srbija, Rusija, Romanija, Grcija i za odnosot na evropskite sili kon Makedonija. Negoviot stav bil-Makedonija na Makedoncite. Pi{uva za interesite na sekoja od ovie zemji vo Makedonija, a gi opi{uva i zlostorstvata {to turskata vojska gi pravela na ovie prostori.

No, gledano od aspekt na dene{niot aktuelen politi~ki mig vo odnosite me|u Makedonija i Bugarija, samiot fragment, kako i naslovot poka`uvaat vremenski barem pribli`no koga Makedoncite sakale da se odvojat od Bugarite vo poseben etnos.

Spored Rutie, toa bilo u{te ,,od vremeto na Stambolov,,.

A, spored podatocite na Vikipedija, so site rizici za nivnata verodostojnost i sigurnost, Stefan Stambolov (1854-1895) bil bugarski revolucioner, novinar, poet, politi~ar i dr`avnik, koj vo 1880 godina stanal naroden pratenik i potpretsedatel, a vo 1884 I pretsedatel na bugarskoto Narodno sobranie.

Vo delot, pak, za negovata politi~ka kariera, me|u drugoto, pi{uva deka toj go pomognal i doa|aweto na germanskiot princ Ferdinand Saksoburgotski za bugarski knez (1887), a samiot stanal premier so izrazito prozapadna i antiruska orientacija. Bil cenet vo zapadnite dr`avi kako politi~ar, koj sakal da ja oslobodi svojata zemja od zavisnost od Rusija.

Natamu vo objasnuvaweti pi{uva deka golem del od makedonskite dejci bile protiv diktatorskite metodi na Stambolov i negovata proturska politika, pa taka do{lo i do kni{kata na Vardarski ili Petar Pop Arsov-,,Stambolov{tinata vo Makedonija i nejzinite pretstavnici (1894), {to vsu{nost ja pretstavuvala programata na toga{ osnovanata TMORO.

Seto ova, pak, potvrduva kolku se iluzorni sega{nite tvrdewa na oficijalna Sofija za postoewe na Makedoncite od 1944 godina i za nivnite dlaboki bugarski istoriski koreni.